قوانین و قواعد بازی بیلیارد
معرفی کامل قوانین بیلیارد و انواع سبکها
قوانین بیلیارد مجموعهای از اصول دقیق، استاندارد و جهانی هستند که برای منظم کردن روند بازی، تعیین برنده، مدیریت خطاها و اجرای صحیح حرکات طراحی شدهاند. در واقع بیلیارد بدون قانون معنایی ندارد؛ چون همین قوانین باعث جذابیت، رقابت، هیجان و استاندارد بودن بازی میشود. یک بازیکن حرفهای بیلیارد ابتدا قوانین را یاد میگیرد، سپس از آنها برای استراتژی و اجرای بهتر بازی استفاده میکند.
در این صفحه تمام قوانین اصلی بیلیارد به صورت کامل بیان میشود؛ شامل:
- قوانین ایتبال (۸Ball)
- قوانین ناینبال (9Ball)
- قوانین اسنوکر (Snooker)
- قوانین عمومی میز بیلیارد
- خطاهای متداول و جریمهها
- قوانین مربوط به شروع بازی، تعویض نوبت، برنده شدن و …
این صفحه یک مرجع کامل و قابل اتکا برای سایت شما خواهد بود.
▋ بخش اول: قوانین عمومی بیلیارد
این قوانین در همهٔ سبکهای بیلیارد مشترک هستند:
1. چیدمان صحیح توپها
تمام توپها باید براساس استاندارد بازی چیده شوند. مثلث یا فریم چیدمان باید کاملاً محکم باشد تا توپها هنگام Break جابهجا نشوند.
2. قانون Break
Break ضربهٔ شروع بازی است.
در قوانین جهانی:
- توپ سفید نباید به داخل پاکت بیفتد.
- حداقل تعداد مشخصی توپ باید به باند یا پاکت برخورد کنند.
- خطا در Break باعث واگذاری نوبت یا چیدمان مجدد است.
3. خطاها (Foul)
هر خطا باعث میشود بازیکن مقابل Ball in Hand بگیرد (توپ سفید را در هر جای میز قرار دهد).
خطاها شامل:
- افتادن کیو بال(توپ سفید) در پاکت
- برخورد نکردن کیوبال با توپ هدف
- خروج توپ از میز
- ضربهٔ دوگانه
- حرکت توپ قبل از زدن ضربه
- لمس توپ با دست یا لباس
- عبور نکردن توپها از باند طبق قانون
4. نوبتدهی
تا زمانی که بازیکن توپ صحیح را به پاکت بیندازد، نوبت او ادامه دارد.
در صورت خطا، نوبت به حریف منتقل میشود.
5. برنده شدن
برنده کسی است که مطابق نوع بازی:
- توپ ۸ را طبق قانون بریزد
- توپ ۹ را طبق قانون بریزد
- در اسنوکر امتیاز بیشتری کسب کند
▋ بخش دوم: قوانین کامل بازی ایتبال (Eight Ball)
ایتبال محبوبترین سبک بیلیارد در ایران و جهان است.
هدف بازی
بازیکن باید یکی از گروهها را انتخاب کرده و تمام توپهای گروه خود را بهصورت قانونی پات کند و در پایان توپ ۸ را پات کند.
گروهبندی توپها
- توپهای ۱ تا ۷: رنگی – «ساده»
- توپهای ۹ تا ۱۵: خطدار – «راهراه»
- توپ ۸: توپ نهایی بازی
مراحل بازی
1. چیدمان
توپ ۸ در مرکز مثلث
یک توپ ساده و یک توپ راهراه در دو گوشهٔ مثلث
2. تعیین گروه
پس از Break، اولین پات قانونی گروه بازیکن را مشخص میکند.
3. قوانین پات کردن
بازیکن باید:
- ابتدا توپ سفید را به توپ گروه خود بزند
- توپها از باند عبور کنند یا پات شوند
- هیچ برخورد اشتباهی رخ ندهد
4. قوانین توپ ۸
توپ ۸ فقط بعد از پایان توپهای گروه قابل پات کردن است.
خطا روی توپ ۸ = باخت مستقیم.
5. خطاهای ایتبال
- پات شدن توپ سفید
- لمس توپ با دست
- دوبار زدن
- پات کردن توپ ۸ قبل از تکمیل گروه
- خروج توپها از میز
- زدن توپ اشتباه
6. برنده بازی
کسی است که:
✔ تمام توپهای گروهش را پات کند
✔ توپ ۸ را در پاکت اعلامشده پات کند
✔ بدون خطا
▋ بخش سوم: قوانین کامل ناینبال (9Ball)
ناینبال مسابقهای و سرعتیترین سبک بیلیارد است.
هدف بازی
پات کردن توپ ۹ بهصورت قانونی.
قوانین اصلی ناینبال
1. ترتیب توپها
توپها باید به ترتیب عددی زده شوند:
۱ → ۲ → ۳ → … → ۹
اما پات کردن توپ ۹ در هر زمان، اگر ضربه قانونی باشد، مساوی با پیروزی است.
2. چیدمان
در لوزی مخصوص:
- توپ ۱ در نوک
- توپ ۹ در مرکز
سایر توپها تصادفی
3. Break
حداقل ۴ توپ باید با باند برخورد کنند.
4. ادامه بازی
بازیکن باید اولین برخورد کیو بال با توپ دارای کمترین عدد باشد؛
اما پس از آن هر توپ اگر پات شود قانونی محسوب میشود.
5. خطاهای ناینبال
- پات شدن توپ سفید
- برخورد نکردن با توپ “کمترین شماره”
- خروج توپها از میز
- دوبل یا Push غیرقانونی
- لمس توپها
در این صورت حریف Ball in Hand میگیرد.
6. Push Out
تنها پس از Break مجاز است.
بازیکن میتواند توپ سفید را آزادانه بزند حتی اگر تماس قانونی ایجاد نشود.
حریف میتواند:
- یا خودش بزند
- یا بازیکن را وادار کند ادامه دهد
7. برنده شدن
پات قانونی توپ ۹ در هر لحظه = پیروزی.
▋ بخش چهارم: قوانین کامل اسنوکر (Snooker)
اسنوکر دقیقترین و پیچیدهترین سبک بیلیارد است.
هدف بازی
کسب امتیاز بیشتر نسبت به حریف.
۱. توپها و امتیازات
| رنگ توپ | امتیاز |
|---|---|
| قرمز | 1 |
| زرد | 2 |
| سبز | 3 |
| قهوهای | 4 |
| آبی | 5 |
| صورتی | 6 |
| مشکی | 7 |
۲. ترتیب زدن توپها
مرحله اول:
یک توپ قرمز → سپس یک توپ رنگی
این روند تا زمانی ادامه دارد که تمام قرمزها تمام شوند.
مرحله دوم:
پس از اتمام قرمزها، رنگیها باید به ترتیب امتیاز زده شوند:
زرد → سبز → قهوهای → آبی → صورتی → مشکی
۳. قوانین پات رنگی
قرمزها پات میشوند و در میز باقی نمیمانند.
رنگیها پات شوند دوباره به جایگاه خود برمیگردند، مگر در مرحله دوم بازی.
۴. خطاهای اسنوکر
- زدن رنگ اشتباه
- پات شدن توپ سفید
- برخورد نکردن با توپ صحیح
- خروج توپ از میز
- لمس توپ با دست یا چوب
- Jump Shot غیرقانونی
امتیاز خطا
بین ۴ تا ۷ امتیاز برحسب توپ خطاکرده.
۵. اسنوکر دادن
بازیکن میتواند شرایطی ایجاد کند که حریف نتواند توپ صحیح را مستقیم بزند.
این تاکتیک بخش مهمی از بازی حرفهای است.
▋ بخش پنجم: خطاهای مشترک در تمام سبکها
- بیحرکت نبودن توپها هنگام زدن
- دوبار ضربه زدن
- Push Shot غیرقانونی
- ضربه با انتهای غیرمجاز چوب
- زمین خوردن یا افتادن بازیکن روی میز
- خروج توپ سفید یا رنگی از میز
- پات کردن توپ سفید
- حرکت دادن توپ با دست
تمام این خطاها منجر به Ball in Hand یا جریمه امتیاز میشود.
▋ بخش ششم: نکات حرفهای برای بازی استاندارد
- چیدمان صحیح میز و توپها
- استفاده از گچ استاندارد
- رعایت نوبت و احترام به حریف
- تصحیح اشتباهات پیش از زدن ضربه
- حرکت نکردن دور میز هنگام ضربه حریف
- ایستادن بدون ایجاد مزاحمت
- تمرکز بر خط هدف و زاویه برخورد
▋ بخش هفتم: چرا یادگیری قوانین بیلیارد مهم است؟
یادگیری قوانین باعث:
- حرفهای شدن بازی
- جلوگیری از خطا
- افزایش سرعت یادگیری
- برنده شدن در مسابقات
- بالا بردن لذت بازی
- کاهش تنش بین بازیکنان
- بازی منظم و استاندارد